Rekomendacje butów biegowych – jaką metodę stosuje bieganie.pl

Na maratonie w Poznaniu już po raz
trzeci będziemy udzielać rekomendacji dotyczących konkretnych modeli butów
biegowych.

Chciałbym napisać kilka słów na
czym polega taka analiza.

Kiedy bieganie.pl było jeszcze w
fazie projektów na papierze, byłem pewien, że nasz portal musi pracować nad podnoszeniem
standardów wyboru butów biegowych. W
USA, Anglii, Niemczech jest sporo sklepów, punktów które dokonują analizy kroku
biegowego i na tej podstawie wydają rekomendację jakie buty powinien używać
dany biegacz.

Metod takich analiz jest wiele –
poczynając od najprostszych – testu wodnego lub ścieralności podeszw butów poprzez
analizę na bieżni mechanicznej i filmowanie stóp, do bardzo zaawansowanych technologicznie
skanerów stóp. Im metoda bardziej zaawansowana
technologicznie – tym oczywiście droższa ale wcale nie znaczy, że najlepsza.

Ostatnich kilka miesięcy
poświęciłem na analizę metod i próbę wyboru jednej z nich, aby osiągnąć maksimum
korzyści – wysoką jakość, dokładność analizy za rozsądne pieniądze. W tym
czasie odwiedzałem mnóstwo stron internetowych, rozmawiałem z producentami
systemów analitycznych, projektantami butów, stałem się nawet użytkownikiem
portali dla profesjonalnych podiatrów. Te miesiące dały mi całkiem nowe
spojrzenie na wiele spraw, których część
myślę, że przełoży się na jakieś artykuły o współczesnych trendach w
projektowaniu butów (czeka już zresztą nas niezwykle ciekawy wywiad z projektantem
najnowszego Adidas Response Trail), o biegowych kontuzjach i ich relacji do
biomechanicznych cech biegacza, o pomysłach na zmianę stylu biegania, o
ćwiczeniach mających zapobiec większości kontuzji.

Wciąż dowiadywałem się czegoś
nowego, ale mój cel – to było znalezienie wiarygodnego i sprawdzonego systemu
analizy biomechaniki nóg biegacza w celu przedstawienia mu listy
rekomendowanych modeli butów biegowych.

W końcu zdecydowałem się na niemiecką
firmę Currex. Jest to przedsiębiorstwo prowadzone przez nadal młodego, ale niezwykle
doświadczonego człowieka, Bjoerna Gustaffsona, byłego reprezentanta Niemiec w triatlonie,
mistrza kraju. Niestety w wieku 23 lat kariera Bjoerna została przerwana
przez kontuzję. Wówczas Bjoern rzucił się w wir nauki, choć ze sportem nie
zerwał. Ukończył studia z zakresu medycyny sportowej i rehabilitacji. Następnie
przez kilka lat pracował w firmie produkującej wkładki do butów sportowych –
poczynając od analizy stopy zawodnika, poprzez jej projekt i
wyprodukowanie. Pracując w ten sposób zdobywał unikalną wiedzę, jego punkt
widzenia zawsze był jednak inny niż typowego producenta wkładek, Bjoern zawsze patrzył od strony sportowca. Lata praktyki pozwoliły mu na bardzo
dobre zrozumienie praw jakimi rządzą się nasze stawy w trakcie biegu i jakie
buty powinien nosić dany biegacz (lub jakie mieć wkładki), aby jego bieg był możliwie
najmniej ryzykowny. Wiedza Bjoerna cały czas ewoluuje. Kiedy rozmawiałem z nim
ostatnio, powiedział, że jeszcze siedem lat temu (będąc już doświadczonym
projektantem wkładek) o wielu sprawach myślał zupełnie inaczej.

"Laboratorium" Currex w Hamburgu

Kilka lat temu
zdecydował się założyć firmę, która dostarczałaby sklepom biegowym pełną „linię produkcyjną”
– od analizy do właściwego buta. W jego ofercie znajduje się teraz zestaw kilku
alternatywnych produktów znajdujących swoje zastosowanie w sklepach z butami
biegowymi (jednym z najbardziej technologicznie zaawansowanych jest specjalne
stanowisko – MotionQube stosowane przez wiele renomowanych firm, producentów
butów w ich salonach firmowych). Ale za wszystkimi tymi produktami
kryje się jedno – knowhow. Czyli wiedza, którą Bjoern posiadł w trakcie swojej
zawodowej praktyki. Bjoern nauczył się rozkładać krok biegowy na części
pierwsze, bazowe elementy które można analizować oddzielnie, a które po złożeniu
dają nam obraz niezbędny do oceny jakich butów potrzebuje biegacz.

Bjoern robi także analizy na
bieżni mechanicznej. Jak sam podkreśla – taka analiza, jeśli dobrze
przeprowadzona jest najlepsza. Ale wg niego taka analiza może być obarczona
ogromnymi błędami, gdyż każdy biegacz ma naturalną tendencje do zmiany swojego
kroku biegowego na mechanicznej bieżni. Zazwyczaj krok staje się krótszy,
biegacz zaczyna opadać bardziej na śródstopie mimo, że na przykład normalnie spada na
piętę, w każdym razie zachowuje się nienaturalnie. Bjoern podkreśla, że czasami
taki biegacz musi biec na bieżni nawet 15-20 minut, aby jego bieg był dla niego
naturalny.

Podobne zresztą obserwacje miałem
będąc ostatnio analizowanym przez FootScan na stoisku Adidasa. Prostokąt na
który musiałem wbiec był tak mały, że w naturalny sposób mój krok biegowy
stawał się zmieniony dając dziwne wnioski. Oczywiście skaner o właściwych
rozmiarach prawdopodobnie rozwiązałby dużą część problemu – ale skaner o boku o
długości 2 m kosztuje 17 tys. Euro.

Wbrew pozorom, analiza dynamiczna
nie musi być najlepsza.

Zdecydowałem się zatem wybrać analizę opartą na analizie elementów składowych kroku biegowego zaproponowaną
przez Bjoerna. Zresztą – zweryfikowałem jej jakość poprzez kontakty z
brytyjskimi podiatrami, którzy wystawili jej wysokie noty.

Nasza analiza składa się 7
punktów:

– badanie sklepienia podłużnego
stopy (na podoskopie lub na FootDisc)

– badanie ustawienia stóp w
chodzie

– badanie ustawienia kolan

– badanie elastyczności łydek
(głęboki przysiad)

– badanie czucia mięśniowego,
uciekania kolana

– ocena spadania na piętę lub
śródstopie

– waga

– i w przypadku kobiet test
elastyczności stawów – wyginanie palca małej ręki.

(bardziej zaawansowana wersja programu Bjoerna bierze pod uwagę jeszcze ustawienie miednicy).

W zakresie tej części analizy – współpracujemy z kliniką rehabilitacji ORTOREH.pl.

Tych siedem lub osiem punktów
określa profil biegacza (oczywiście problem jest w sytuacji, kiedy biegacz ma
znacząco różne obydwie stopy. Wówczas należy przyjąć do rekomendacji tą, która
jest bardziej „ułomna”).

W wyniku takiej analizy biegacz
dostaje listę kilku, do kilkunastu modeli butów biegowych treningowych, startowych, terenowych.